Zuivel & gezondheidsthema's
Zuivelproducten dragen bij tot een volwaardige voeding die de gezondheid bevordert. Dat wordt door de gezondheidsautoriteiten bevestigd: in 2019 publiceerde De Hoge Gezondheidsraad (het wetenschappelijk adviesorgaan van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu) haar ‘Food Based Dietary Guidelines’ en in 2017 bracht het Vlaams Instituut Gezond Leven de voedingsdriehoek uit.
Zuivel en gezondheid
Het gebruik van zuivel is in verband gebracht met verschillende gezondheidsvoordelen, waaronder de botgezondheid en het spieronderhoud bij ouderen (ter preventie van sarcopenie dat gepaard gaan met verlies aan spiermassa en spierfunctie) en bij sporters. De consumptie van zuivel hangt ook samen met een lager risico op darmkanker, en de consumptie van yoghurt met een lager risico op diabetes. Er zijn eveneens aanwijzingen van een neutraal of zelfs gunstig verband tussen de consumptie van melkproducten en hart- en vaatziekten.
Lactose-intolerantie of koemelkeiwitallergie
Wie kampt met een lactose-intolerantie of een koemelkeiwitallergie – wat bij ons maar bij een minderheid van de bevolking voorkomt – vereist een individueel aangepast advies.
Wie lactose-intolerant is, hoeft zuivel niet per se uit de voeding te schrappen. Er bestaan bovendien ook lactosevrije zuivelproducten.
Lees hier meer over zuivel, lactose-intolerantie en allergieën.
Voedselveiligheid
Voedselveiligheid in de Belgische voedingssector behoort tot de wereldtop. De zuivelsector werkt daarvoor nauw samen met het FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) om de kwaliteit en veiligheid van melk van bij ons te garanderen. Binnen dit kader wordt elk melktransport bemonsterd op een maximale residulimiet (MRL) van diergeneesmiddelen, waaronder bijvoorbeeld antibiotica. Hier worden geen risico's genomen: indien men vaststelt dat een maximale residulimiet wordt overschreden, wordt alle melk in die levering ongeschikt verklaard voor consumptie en vernietigd. Wanneer de MRL’s van de aangeleverde melk in orde zijn, mag het transport gelost en verwerkt worden. Het gebeurt uiterst zelden dat een levering melk vernietigd moet worden wegens overschrijding van de MRL’s.
Via deze en andere routine-analyses, uitgevoerd door onafhankelijke labo's ter bepaling van de samenstelling en de kwaliteit van de melk, zorgt de zuivelsector ervoor dat melk van bij ons steeds voldoet aan de kwaliteits- en veiligheidseisen van de zuivelverwerkers en de consument.
Integrale Kwaliteit Melk
Om de kwaliteit van melk van bij ons nauw op te volgen initieerde de zuivelsector al in 2000 het IKM-lastenboek (Integrale Kwaliteit Melk) dat de engagementen van de melkproducenten naar de maatschappij vertaalt en zo goede praktijken garandeert. Elke melkveehouder kan zich vrijwillig bij IKM aansluiten om zo een IKM-gecertificeerd bedrijf te worden. Op dit moment is 99,8% van de Belgische melkveebedrijven gecertificeerd. Op basis van 8 pijlers, waaronder milieu, hygiëne en diergezondheid, wordt in het lastenboek de kwaliteit van Vlaamse melk in kaart gebracht.
Vzw MilkBE bepaalt de inhoud van het lastenboek en houdt toezicht op de correcte toepassing ervan.
FAQ
Zitten er hormonen in zuivel?
In zuivelproducten uit Europa zullen nooit toegevoegde hormonen zitten. Het is namelijk verboden om hormonen toe te dienen aan dieren die melk geven, of om melk van zulke dieren te verkopen. Hier wordt door verschillende overheidsinstanties streng op gecontroleerd.
Elk type melk, ook moedermelk, bevat kleine hoeveelheden natuurlijke of lichaamseigen hormonen, weliswaar in 1000 tot 1 miljoen keer kleinere hoeveelheden dan in ons eigen lichaam. Negentig procent van de hormonen in melk wordt bovendien vernietigd tijdens de warmtebehandeling (pasteurisatie of UHT-behandeling) van melk. De resterende sporehoeveelheden worden afgebroken tot inactieve fragmenten in ons spijsverteringsstelsel. Ze worden dus niet geabsorbeerd en hebben geen bewezen negatief effect op het menselijk lichaam.
Is rauwe melk veilig?
Rauwe melk is melk die niet thermisch behandeld werd en als het ware ‘rechtstreeks van de koe’ komt. De voedingswaarde van rauwe melk en melk die je in de winkel koopt, is vergelijkbaar. De thermische behandeling zorgt er enkel voor dat ziekmakende micro-organismen die in rauwe melk kunnen zitten geëlimineerd worden. Wie een nare voedselinfectie wil voorkomen, in het bijzonder bij kwetsbare groepen zoals kleine kinderen, ouderen, zwangere vrouwen en mensen met een verlaagde immuniteit, vermijdt best het gebruik van rauwe melk. Heb je rauwe melk in huis, dan raadt het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV) aan de melk te koken alvorens ze te consumeren.
Om kwaliteit te garanderen, wordt rauwe melk bovendien nauwlettend geanalyseerd via het monitoringsprogramma Monimilk. Jaarlijks worden er meer dan 1700 stalen onderzocht in verschillende gespecialiseerde laboratoria op de aanwezigheid van contaminanten zoals PCB’s, dioxines en dioxine-achtige PCB’s, pesticiden, zware metalen, residuen van geneesmiddelen… Hoewel dit zeer zelden voorkomt, wordt melk steeds uitvoerig getest om geen enkel risico te nemen.
Zitten er antibiotica in zuivel?
Melk van koeien die antibiotica nemen, is niet geschikt voor consumptie. De melk wordt altijd streng gecontroleerd op restanten van antibiotica voor ze de melkveehouderij verlaat. Alleen bij groen licht van het labo mag de melk gebruikt worden.
Meer weten over de aanbevelingen voor zuivel?
Melk en melkproducten worden aanbevolen omdat ze een belangrijke bron zijn van eiwitten, calcium, vitamine B2 en vitamine B12. Ze dragen bij tot een volwaardige voeding die de gezondheid bevordert.