Duurzame voeding? Hou het eenvoudig!
Klimaat
|23 februari 2019
“Hoe eenvoudiger, hoe beter.” Het is misschien niet meteen een boodschap die je van een onderzoeker zou verwachten. Maar als het over duurzame voeding gaat, houdt bio-econoom Tessa Avermaete (KU Leuven) zich graag aan het KISS-principe: keep it short and simple. Of naar de praktijk vertaald: communiceer eenvoudig over duurzame voeding en geef mensen concrete vuistregels mee.
Het sluipende gevaar van complexiteit
Iedereen weet wel iets over voeding en toch is het niet eenvoudig om duurzame voeding te definiëren. Avermaete: “Ja, er is nood aan vereenvoudiging in de communicatie over duurzame voeding. Anders vatten mensen het niet. Hoewel definities zoals die van de Voedsel- en Landbouworganisatie FAO allesomvattend zijn, hou ik het liever simpel. Een duurzaam voedselsysteem is een systeem waarbij we gezond en voldoende voedsel produceren voor vandaag en voor morgen. Hierin zit eigenlijk alles vervat. ‘Gezond’ geeft aan wat voor soort producten we moeten produceren. ‘Voldoende voedsel’ betekent dat we zeker niet minder moeten produceren. Als we bepaalde voedselsystemen zouden vervangen door andere, dan moeten die voldoende opbrengen om iedereen te kunnen voeden. En net dat aspect zien mensen soms over het hoofd. Met voldoende bedoel ik niet alleen voor vandaag, maar ook voor morgen. Dat impliceert meteen ook dat je op een duurzame manier moet omgaan met natuurlijke hulpbronnen, dat je rekening moet houden met diversiteit, dat je emissies moet reduceren enzovoort. Eenvoud en duidelijkheid zijn nodig om gedragsverandering te stimuleren. Gedragsverandering op zich is al niet eenvoudig en complexiteit werkt daarbij alleen maar verlammend.”
Gezond als eenvoudige vuistregel
Communiceren over duurzame voeding doen we best door te steunen op eenvoudige voorbeelden en vuistregels die mensen concreet kunnen toepassen, aldus Tessa Avermaete. “Bij duurzame voeding is zo’n vuistregel voor mij gezondheid. Als je gezond eet volgens de richtlijnen van de voedingsdriehoek, dan ben je sowieso al heel goed bezig. Wat je daarbij ook zeker niet uit het oog mag verliezen, zijn de dranken. Heel vaak ligt de focus vandaag op een te hoog gebruik van producten zoals vlees, terecht, maar denk ook eens aan frisdranken en alcohol. Die zitten in de rode bol van de voedingsdriehoek – zij leveren geen enkele bijdrage aan een gezonde voeding – en daar wordt vaak maar weinig over gezegd.”
Duurzame productie én consumptie: samen sterk
‘Als de productie verduurzaamt, dan volgt de consumptie.’ Met die stelling is Tessa Avermaete het niet eens. “Gedrag veranderen is geen eenvoudige opdracht, alle actoren moeten hun steentje bijdragen. De landbouw kan niet als enige verantwoordelijk zijn, hoewel dat plaatje wel vaak zo geschetst wordt. Om een duurzaam voedselsysteem te bereiken, moet de hele keten samenwerken en hebben we het engagement van heel wat actoren buiten de voedingsketen nodig. Vandaag leveren we al veel inspanningen, maar zetten we nog te weinig in op het ketenverband. We moeten de meerwaarde van elk systeem erkennen en expertise uitwisselen met elkaar. Verduurzamen heeft daarbij nooit een eindpunt.”
Wat vindt Tessa bijzonder aan zuivel?
“Zuivel is voor mij het gezonde tussendoortje met een volle smaak. Ik ben niet echt een melkdrinker, maar ik kan wel erg genieten van een heerlijk potje yoghurt door de dag.”